Zapraszamy do lektury nowej monografii autorskiej Pani Profesor naszej Uczelni, dr hab. Elżbiety Osewskiej (Wydział Humanistyczny, Katedra Pedagogiki), zatytułowanej „Rodzina i szkoła w Polsce wobec współczesnych wyzwań wychowawczych”. Książka została przygotowana w ramach realizacji uczelnianego projektu naukowego (BAD-011/2017), a opublikowana w wydawnictwie naukowym Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.
Wychowanie podejmowane w rodzinie i szkole nie dokonuje się w próżni ideologicznej oraz społeczno-kulturowej, ale jest zawsze osadzone w aktualnym, lokalnym, krajowym, a także europejskim i globalnym kontekście politycznym, ekonomicznym, społecznym, kulturowym, edukacyjnym i religijnym. Dlatego musi ono uwzględniać nie tylko procesy przemian dokonujących się w najbliższym otoczeniu, ale również w szerszym kontekście europejskim czy nawet światowym. Niezbędna staje się wówczas nie tylko analiza aktualnych uwarunkowań wychowania, ale przewidywanie na ich podstawie postępujących procesów społeczno-kulturowych.
Autorka prezentowanej monografii stawia wiele fundamentalnych pytań dotyczących wychowania w rodzinie i szkole, a następnie konsekwentnie podejmuje krytyczną refleksję naukową nad źródłami obecnego kryzysu wychowania, zmianami optyki pedagogicznej, zachwianiem partnerstwa wychowawczego rodziny i szkoły. Ze względu na postępującą transformację systemową w Polsce rodzina i szkoła w zderzeniu z zagrożeniami wychowawczymi niesionymi przez ponowoczesność wypracowują różnorodne strategie trwania lub przetrwania. Jednak trzeba pamiętać, że o ile społeczeństwa Europy Zachodniej przechodziły długotrwały proces przemian politycznych, ekonomicznych, społecznych, kulturowych i religijnych, który doprowadził do zmiany mentalności Europejczyków, to polskie społeczeństwo uczestniczy w tych przemianach w dramatycznie „przyspieszonym tempie”. W tej sytuacji wielu rodziców, dziadków, nauczycieli, wychowawców i innych osób zaangażowanych w proces wychowania młodego pokolenia gubi się w labiryncie propozycji, poglądów i przekonań dotyczących wychowania.
Autorka niniejszej monografii z właściwą sobie naukową wnikliwością rozpatruje podstawowe wyzwania i zagrożenia wychowawcze, ukazując ich zróżnicowaną naturę, ale jednocześnie jasno eksponuje korzenie współczesnego chaosu pedagogicznego. Czytelnie kreśli kontekst dzisiejszego wychowania, wskazując, iż współcześni wychowawcy i wychowankowie żyją w innym społeczeństwie niż ich dziadkowie, a nawet rodzice. Ukazuje problemy, wyzwania, zagrożenia i szanse wychowawcze wynikające tak z ponowoczesnych założeń filozoficznych, jak i ich praktycznej realizacji. Skłania do zastanowienia się, czy zmiany w polityce rodzinnej państwa oraz kolejne reformy edukacji sprzyjają działaniom wychowawczym, nawiązywaniu relacji pedagogicznych między rodziną a szkołą oraz ich stałej współpracy wspierającej wychowanie młodego pokolenia.
Pani prof. E. Osewska przypomina, że odpowiedzią na współczesny redukcjonizm człowieka i człowieczeństwa winna być personalistyczna wizja człowieka i wychowania. Dzięki krytycznej analizie podstawowych źródeł naukowych szkicuje obraz współczesnej cywilizacji odrzucającej swoje fundamenty, jednak nie pozostawia czytelnika bez rozwiązań, ale wyprowadza wiele wniosków i propozycji działań, które niosą nadzieję na przyszłość.